*Της Μαρίας Αρβανίτη Σωτηροπούλου (πρόεδρος του ελληνικού κλάδου της IPPNW – αντιπρόσωπος της ICAN στην Ελλάδα)
Στα πλαίσια της επίσημης επίσκεψης του Οικουμενικού Πατριάρχου κκ Βαρθολομαίου στην Ηλεία θα πραγματοποιηθεί στις 4 Σεπτεμβρίου 2023 οικολογικό Συνέδριο στον Πύργο, το οποίο διοργανώνουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η Ιερά Μητρόπολις Ηλείας και Ωλένης και οι δήμοι Πύργου και Ανδραβίδας-Κυλλήνης.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος από το 1990 τοποθέτησε το πρόβλημα του περιβάλλοντος στις βασικές προτεραιότητες του Πατριαρχείου καθορίζοντας την 1η Σεπτεμβρίου (τυχαίνει να είναι και παγκόσμια ημέρα Ειρήνης που γιορτάζεται με έμφαση στην Τουρκία) ημέρα για προσευχή και για την προστασία του περιβάλλοντος. Ακολούθησε η διοργάνωση πολλών συμποσίων με τεράστια επιτυχία που τοποθέτησαν το Πατριαρχείο στην πρωτοπορία της Οικολογικής δραστηριότητας. Το Νοέμβριο του 1997 σε οικολογικό Συνέδριο στη Σάντα Μπάρμπαρα των ΗΠΑ με τίτλο «Ενδιαφέρον για τη Δημιουργία του Θεού» ο Οικουμενικός Πατριάρχης για πρώτη φορά ονόμασε την καταστροφή του περιβάλλοντος «αμάρτημα» απέναντι στο Θεό. Αυτή ήταν μια πρωτότυπη θεολογική προσέγγιση γιατί επί αιώνες η χριστιανική θρησκεία κατά την παράδοση της Παλαιάς Διαθήκης. θεωρούσε τον άνθρωπο κυρίαρχο της φύσης. Ο κ.κ,. Βαρθολομαίος. διακήρυξε για πρώτη φορά ότι « η εξαφάνιση ζωικών μορφών και η καταστροφή της βιολογικής πολυπλοκότητας της Θεϊκής δημιουργίας… η υποβάθμιση της Γης με την πρόκληση κλιματολογικών αλλαγών, αποψίλωσης των δασών, και καταστροφής των υδάτων … η πρόκληση στους συνανθρώπους μας ασθενειών… η ρύπανση των υδάτων, της γης και του αέρα και η μόλυνση όλων των εμβίων που υπάρχουν σε αυτά με δηλητηριώδεις ουσίες.. όλα αυτά αποτελούν αμαρτήματα.»
Συνεργάστηκε με την Εταιρεία μας, ελληνικός κλάδος της τιμημένης με Νόμπελ ειρήνης 1985 International Physicians for the prevention of Nuclear War (IPPNW) στο θέμα του πυρηνικού κινδύνου και είχα την τιμή να συμμετέχω με ανάλογες εισηγήσεις στα Συνέδρια που πραγματοποίησε στη θεολογικής Σχολής της Χάλκης με θέματα.
«Περιβάλλον και θρησκευτική Παιδεία» (’94),
«Περιβάλλον και Ηθική» (’95),
«Περιβάλλον και Επικοινωνία (ΜΜΕ)» (’96),
«Περιβάλλον και Δικαιοσύνη» (’97) και
«Περιβάλλον και φτώχεια» (1998)
στα οποία 50-80 συμμετέχοντες κάθε χρόνο (νέοι 20-40 ετών, θεολόγοι περιβαλλοντολόγοι και ειδικοί επιστήμονες) εκπροσωπούσαν πολλές χώρες και δεν αντιπροσωπεύονταν μόνο οι ορθόδοξες εκκλησίες και τα υπόλοιπα χριστιανικά δόγματα και οι κυριότερες παγκόσμιες θρησκείες, θρησκευτικές και οικολογικές οργανώσεις, διεθνείς και ντόπιοι περιβαλλοντολόγοι και επιστήμονες σχετικοί με το εκάστοτε θέμα του Σεμιναρίου, προσωπικότητες διεθνούς κύρους, όπως ο Τεντ Κένεντι ή ο πρίγκηπας Φίλιππος (πατέρας του βασιλιά της αγγλίας Καρόλου), ενώ στην εναρκτήριο τελετή παρευρίσκονταν οι πολιτικές και θρησκευτικές (μουσουλμανικές) αρχές του τόπου.
Το Συμβούλιο των Εκκλησιών ιδρύθηκε τις 23 Αυγούστου 1948, και στα ιδρυτικά μέλη του συμπεριλαμβάνονταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, η Εκκλησία της Ελλάδος και η Εκκλησία της Κύπρου. Το Συμβούλιο των Εκκλησιών είναι από τα ιδρυτικά μέλη της ICAN (Νόμπελ Ειρήνης 2017) μια πλατφόρμα 650 MKO σε 110 χώρες, την οποία ίδρυσε η IPPNW.
Σε αντίθεση με την εκκλησία της Ελλάδος, ο οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, μέσω του Συμβουλίου των Εκκλησιών σαν μέλος της ICAN, όπως εμείς, δεν παύει να αγωνίζεται τόσο κατά των πυρηνικών όπλων, όσο και κατά των πυρηνικών εργοστασίων.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι μετά το σεισμό στην Ιαπωνία το 2011 απηύθυνε Έκκληση στην οποία χαρακτηρίζει τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας ως επικίνδυνη για την επιβίωση της ανθρωπότητας.
Το 2018 στην ομιλία του παρουσία του πάπα Φραγκίσκου σε διεθνές συνέδριο του ιδρύματος Centesimus Annus στο Βατικανό ανέφερε «Ποτέ όσο σήμερα δεν διαθέταμε τόση επιστημονική γνώση, και δεν δρούσαμε τόσο βίαια και καταστρεπτικά κατά της φύσης και των αδελφών μας. Συνεχίζουμε να παράγουμε τρομερά όπλα μαζικής καταστροφής, κινδυνεύοντας να φτάσουμε σε έναν παγκόσμιο πυρηνικό πόλεμο»
Το 2020 πριν ακόμη ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία κατά την εορτή της Ινδίκτου στο μήνυμά του είπε ότι « Ἀποτελεῖ κοινήν πεποίθησιν, ὅτι εἰς την ἐποχήν μας το φυσικόν περιβάλλον ἀπειλεῖται ὅσον ποτέ ἄλλοτε εἰς την ἱστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος. Το μέγεθος τῆς ἀπειλῆς ἀποκαλύπτεται εἰς το γεγονός ὅτι το διακύβευμα δεν εἶναι πλέον ἡ ποιότης τῆς ζωῆς, ἀλλά ἡ διατήρησις αὐτῆς εἰς τον πλανήτην μας. Διά πρώτην φοράν εἰς τήν ἱστορίαν, ὁ ἄνθρωπος δύναται νά καταστρέψῃ τούς ὅρους τῆς ζωῆς ἐπί τῆς γῆς. Τά πυρηνικά ὅπλα εἶναι τό σύμβολον τοῦ προμηθεϊκοῦ τιτανισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἁπτή ἔκφρασις τοῦ «συμπλέγματος παντοδυναμίας» τοῦ συγχρόνου «ἀνθρωποθεοῦ».
Το 2022 σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία ο πατριάρχης με εμπνευσμένο λόγο του προειδοποίησε για την πιθανή εξέλιξη αυτού του πολέμου σε Γ Παγκόσμιο και ανέφερε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν ιδιαίτερα μεγάλη σημασία στο αγαθό της ειρήνης, ενώ υπενθύμισε τη θέση του Βενιαμίν Φραγκλίνου, ο οποίος έλεγε ότι «δεν υπήρξε ποτέ καλός πόλεμος ή κακή ειρήνη».
Είναι σημαντικό ότι ο νέος επίσκοπος Ηλείας κ Αθανάσιος είναι ανάμεσα στους διοργανωτές αυτής της οικολογικής ημερίδας και τοποθετεί τη Μητρόπολη Ηλείας στους πρωταγωνιστές του αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Πολύ σημαντικό για την Ηλεία είναι το γεγονός ότι οι δήμοι Αρχαίας Ολυμπίας και Πύργου είναι ανάμεσα στους 66 δήμους της χώρας (και η ΚΕΔΕ) που ήδη έχουν εκδώσει ομόφωνες αποφάσεις Δημοτικών Συμβουλίων μετά την επιστολή που προωθούμε οι ΜΚΟ «Φίλοι της Φύσης» «κόσμος χωρίς βία και πολέμους» και ελληνiκός κλάδος της IPPNW, (αντιπρόσωποι της ICAN στην Ελλάδα) για να υπογράψει στον ΟΗΕ η ελληνική κυβέρνηση τη Συμφωνία Απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων TPNW, που έχει τεθεί σε ισχύ από τις 21 Ιανουαρίου του 2021. Ελπίζουμε σύντομα να προστεθεί και ο δήμος Ανδραβίδας-Κυλλήνης πουγια ιστορικούς λόγους θα έπρεπε να είναι στους πρωτοπόρους κατά των πυρηνικών όπλων.
*Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου
πρόεδρος του ελληνικού κλάδου της IPPNW
αντιπρόσωπος της ICAN στην Ελλάδα