Του Αλέξη Ζαφειρόπουλου*

Στον ψηφιακό κόσμο, οι κωδικοί πρόσβασης λειτουργούν ως οι πρώτες γραμμές άμυνας κατά της μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης στα προσωπικά μας δεδομένα. Ένας ισχυρός κωδικός πρόσβασης είναι ουσιαστικός για την προστασία της ιδιωτικότητάς μας και της ασφάλειας των πληροφοριών μας.

Ακολουθούν οι λόγοι που καθιστούν την επιλογή ενός ισχυρού κωδικού πρόσβασης απολύτως απαραίτητη, καθώς και μερικές στρατηγικές για τη διαδικασία επιλογής του.

Γιατί χρειάζονται ισχυροί κωδικοί πρόσβασης

1. Αύξηση των απειλών στον κυβερνοχώρο: Οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο έχουν αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Οι κυβερνοεγκληματίες χρησιμοποιούν πολύπλοκες μεθόδους, όπως η «επίθεση με δοκιμές» (brute-force attack), για να αποκτήσουν πρόσβαση σε λογαριασμούς. Ένας αδύναμος κωδικός πρόσβασης διευκολύνει αυτή τη διαδικασία.
2. Προστασία προσωπικών δεδομένων: Πληροφορίες όπως τραπεζικά στοιχεία, προσωπικά έγγραφα και δεδομένα επικοινωνίας είναι ευάλωτα. Ένας ισχυρός κωδικός πρόσβασης μειώνει την πιθανότητα διαρροής αυτών των δεδομένων.
3. Πολυάριθμοι λογαριασμοί: Στην εποχή των ψηφιακών υπηρεσιών, έχουμε πολλούς λογαριασμούς (κοινωνικά δίκτυα, ηλεκτρονικό εμπόριο, email). Ένας συμβιβασμός σε έναν λογαριασμό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο και άλλους.

Πώς να επιλέξετε έναν ισχυρό κωδικό πρόσβασης

• Μήκος και πολυπλοκότητα: Ένας ισχυρός κωδικός πρόσβασης πρέπει να έχει τουλάχιστον 12-16 χαρακτήρες και να περιλαμβάνει συνδυασμό κεφαλαίων και πεζών γραμμάτων, αριθμών και ειδικών χαρακτήρων (π.χ. @, #, $). Αυτό δυσκολεύει τους επιτιθέμενους να τον μαντέψουν.
• Αποφυγή προφανών επιλογών: Αποφύγετε λέξεις που μπορούν να βρεθούν σε λεξικά, ημερομηνίες γενεθλίων ή ονόματα. Οι κωδικοί πρέπει να είναι μοναδικοί και να μην σχετίζονται με πληροφορίες που μπορεί να γνωρίζει κάποιος άλλος.
• Χρήση φράσεων: Μια στρατηγική είναι να χρησιμοποιήσετε μια φράση, συνδυάζοντας λέξεις που δεν έχουν σχέση μεταξύ τους, π.χ. “Αχλάδι@Κύμα#47Καρέκλα”. Αυτή η μέθοδος είναι πιο εύκολη στη μνήμη, αλλά και πιο ασφαλής.
• Διαχείριση κωδικών: Εξετάστε τη χρήση ενός διαχειριστή κωδικών πρόσβασης. Αυτές οι εφαρμογές αποθηκεύουν τους κωδικούς σας με ασφάλεια και μπορούν να δημιουργήσουν ισχυρούς κωδικούς για εσάς.
• Τακτική ανανέωση: Είναι καλό να αλλάζετε τους κωδικούς σας περιοδικά, ειδικά αν υποψιάζεστε ότι έχει διαρρεύσει κάποιος.
• Ενεργοποίηση ελέγχου ταυτότητας δύο παραγόντων: Όπου είναι δυνατόν, ενεργοποιήστε την αυθεντικοποίηση δύο παραγόντων (2FA). Αυτό προσθέτει ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας, καθώς απαιτεί και έναν δεύτερο παράγοντα επιβεβαίωσης (π.χ. κωδικός που αποστέλλεται στο κινητό σας).

Πιο συγκεκριμένα, οι περισσότερες επιθέσεις γίνονται με τις λεγόμενες «Επιθέσεις Λεξικού», όπου οι επιτιθέμενοι συχνά χρησιμοποιούν λεξικά με κοινές λέξεις και φράσεις. Ένας κωδικός που συνδυάζει κεφαλαία και μικρά γράμματα, αριθμούς και σύμβολα είναι λιγότερο πιθανό να περιληφθεί σε αυτά τα λεξικά, καθιστώντας τον πιο ασφαλή.

Παράδειγμα: Έστω ότι πρέπει να βάλουμε για κωδικό ένα μονοψήφιο αριθμό. Αν κάποιος προσπαθήσει να «σπάσει» τον κωδικό μας, θα τα καταφέρει μετά από 10 προσπάθειες(10¹), βάζοντας αριθμούς από το 0 ως το 9, ενώ αν έχουμε διψήφιο αριθμό θα χρειαστεί 100 προσπάθειες (10²) αφού θα πρέπει να δοκιμάσει από το 00 ως το 99. Αν τώρα προσθέσουμε σαν επιλέξιμους χαρακτήρες στους 10 αριθμούς για τον κωδικό τα 26 μικρά γράμματα του αγγλικού αλφαβήτου, τα 26 κεφαλαία γράμματα του αγγλικού αλφαβήτου και τα 26 σύμβολα του πληκτρολογίου, θα προκύψει: 10 (αριθμοί)+ 52 (κεφαλαία και μικρά γράμματα)+ 26 (σύμβολα) =88 διαφορετικοί χαρακτήρες.

Αν κάποιος θα πρέπει να προβλέψει τον χαρακτήρα που χρησιμοποιήσαμε θα πρέπει να δοκιμάσει το μέγιστο 88 φορές, ενώ αν έχουμε κωδικό 2 χαρακτήρων, οι μέγιστες προσπάθειες θα είναι 88Χ88, ή αλλιώς 88² ή αλλιώς 7.744. Για κάθε επιπλέον χαρακτήρα που προσθέτουμε, οι πιθανές προσπάθειες πολλαπλασιάζονται Χ88 ή με άλλα λόγια στην βάση του 88 βάζουμε εκθέτη το πλήθος των χαρακτήρων του κωδικού μας.

*Αλέξης Ζαφειρόπουλος, Πληροφορικός, Εκπαιδευτής ενηλίκων ΚΕΚ Επί-Κεντρο